Έντουαρτ Έβερετ ( 1794-1865 )

Αμερική

Ο Έντουαρτ Έβερετ (Edward Everett) ήταν Αμερικανός πάστορας, καθηγητής ελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, πολιτικός και διπλωμάτης. Γεννήθηκε στις 11 Απριλίου του 1794 στο Ντόρτσεστερ (Dorchester) της Μασαχουσέτης. Σε ηλικία οχτώ ετών έχασε τον πατέρα του και η οικογένειά του μετακινήθηκε στη Βοστώνη, Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με τον Ντάνιελ Γουέμπστερ. Ο νεαρός Έντουαρτ σύντομα ξεχώρισε για τις σχολικές του επιδόσεις. Μετά την αποφοίτησή του έγινε αρχικά πάστορας, ενώ στα τέλη του 1814 του προσφέρθηκε η θέση του Καθηγητή Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Αμέσως μετά ο Έβερετ επιχείρησε να γνωριστεί καλύτερα με τους Έλληνες, τον πολιτισμό και την ιστορίας τους, μια σχέση που σταδιακά εξελίχθηκε σε βαθιά αγάπη για την Ελλάδα.

Το 1815 ο Έντουαρτ Έβερετ, μαζί με τον φίλο του Τζωρτζ Τίκνορ, επισκέφθηκαν τον Λόρδο Μπάιρον στο σπίτι του στο Λονδίνο. Τα συναισθήματα που πλημμύρισαν τους δύο ρομαντικούς νέους για την Ελλάδα ήταν πρωτόγνωρα. Ο συγγραφέας του Τσάιλντ Χάρολντ τους μίλησε με πάθος για την Ελλάδα. Λίγο αργότερα ο Έβερετ και ο Τίκνορ επισκέφθηκαν το Βρετανικό Μουσείο, όπου αντίκρυσαν τα Ελγίνεια Μάρμαρα. Σταδιακά η ιδέα ενός ταξιδιού στην Ελληνική Χερσόνησο ωρίμασε μέσα τους. Αμέσως μετά τη Βρετανία, ο Έντουαρτ Έβερετ και ο Τζωρτζ Τίκνορ πήγαν στο Πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν από όπου ο Έβερετ έλαβε το διδακτορικό του το 1817. Στη γερμανική πόλη οι δύο Αμερικανοί γνωρίστηκαν με τον νεαρό Χιώτη φοιτητή, «συμπατριώτη του Ομήρου», Γεώργιο Γλαράκη, ο οποίος τους μύησε στον επαναστατικό πυρετό των υπόδουλων Ελλήνων. 

Το οδοιπορικό του Έβερετ και του Τίκνορ συνεχίστηκε στην Ολλανδία και από εκεί στη Γαλλία. Όπου πήγαιναν οι δυο ονειροπόλοι Αμερικανοί έρχονταν σε επαφή με Έλληνες των παροικιών, από τους οποίους μπολιάζονταν ακόμη περισσότερο στον μελλοντικό επαναστατικό Αγώνα των Ελλήνων. Στο Παρίσι συνδέθηκαν με τον Αδαμάντιο Κοραή και είχαν την τύχη να γίνουν κοινωνοί του οράματος του σπουδαίου Έλληνα διαφωτιστή για την Αναγέννηση διαμέσου της παιδείας του σύγχρονου ελληνισμού.

Στα τέλη Μαρτίου του 1819 ο Έντουαρτ Έβερετ ξεκίνησε τελικά το πολυπόθητο ταξίδι για την Ελληνική Χερσόνησο μαζί μ’ έναν άλλο φίλο του, τον Θεόδωρο Λήμαν. Αποβιβάστηκαν στην Κέρκυρα και από εκεί πέρασαν στα Γιάννενα, όπου συνάντησαν τον Αλή Πασά αλλά και τον Αθανάσιο Ψαλίδα, διευθυντή της περίφημης σχολής των Ιωαννίνων. Κατόπιν κατευθύνθηκαν νότια. Επισκέφθηκαν την Αθήνα και ξεναγήθηκαν στην Ακρόπολη, περπάτησαν στα περισσότερα ιερά, στους Δελφούς, στις Θερμοπύλες, στις Πλαταιές και τη Θήβα, στο ναό του Σουνίου και στο ναό της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα, στον Ακροκόρινθο και στα Καλάβρυτα. Οι δύο περιηγητές ακολούθησαν με πάθος τα χνάρια των αρχαίων πηγών. Τον Ιούνιο του 1819 οι δυο Αμερικανοί αναχώρησαν από την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Στις αποσκευές τους είχαν αξέχαστες εμπειρίες από τον ευλογημένο τόπο των αρχαίων θεών, οι οποίες γρήγορα έσπειραν στους ίδιους αλλά και στη γενέτειρά τους το σπόρο του αμερικανικού φιλελληνισμού.

Το 1820 ο Έντουαρτ Έβερετ έγινε εκδότης του αμερικανικού λογοτεχνικού περιοδικού North American Review, στο οποίο δημοσιεύθηκε λίγο αργότερα επιστολή-έκκληση προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ και τον αμερικανικό λαό να υποστηρίξουν την Ελληνική Επανάσταση, την οποία υπέγραψε ο Μανιάτης προύχοντας Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, την άνοιξη του 1821. Λίγο αργότερα ο Έβερετ αναμίχθηκε με την πολιτική. Εκλέχθηκε το 1825 μέλος της Αμερικανικής Γερουσίας, ενώ δέκα χρόνια αργότερα, το 1835, εκλέχθηκε Κυβερνήτης της Μασαχουσέτης. Ακολούθησε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1940 η τοποθέτηση του στη θέση του Αμερικανού Πρεσβευτή στη Μεγάλη Βρετανία. Μετά από την τετράχρονη, σχεδόν, υπηρεσία του στην αμερικανική διπλωματία, επέστρεψε στις ΗΠΑ, όπου ασχολήθηκε εκ νέου με την πολιτική, έως το θάνατό του. Αξίζει να αναφερθεί πως για ένα σύντομο διάστημα τεσσάρων μηνών διετέλεσε Υπουργός των Εξωτερικών. Πέθανε στην αγαπημένη του Βοστώνη τον Ιανουάριο του 1865.