Φραγκίσκος Αύγουστος Ρενέ ( 1768-1848 )

Γαλλία

Ο François Auguste Rene de Chateaubriand (εξελ.: Φραγκίσκος Αύγουστος Ρενέ, υποκόμης του Σατωμπριάν) ήταν Γάλλος λογοτέχνης, πολιτικός και διπλωμάτης.

Γεννήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1768 στο Σαιν-Μαλό της Γαλλίας. Αριστοκρατικής καταγωγής, ο Chateaubriand μεγάλωσε στον οικογενειακό πύργο του Κομπούργκ. Έχοντας διακριθεί για τις επιδόσεις του ως μαθητής, σπούδασε κατόπιν στα Κολλέγια της Ντολ, της Ρεν και της Ντινάν Το 1786 κατετάγη στον γαλλικό στρατό ως ανθυπολοχαγός, για να παραιτηθεί λίγους μήνες αργότερα λόγω του θανάτου του πατέρα του. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου έλαβε το πτυχίο λοχαγού του Ιππικού. Στη γαλλική πρωτεύουσα ο Chateaubriand συναναστράφηκε επιφανείς συγγραφείς και διανοούμενους, δημοσιεύοντας το 1789 τους πρώτους στίχους του στο Ημερολόγιο των Μουσών (Almanach des Muses).

Μετά την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης, εγκατέλειψε τη Γαλλία με προορισμό τις ΗΠΑ. Δεν επέστρεψε παρά μόνο το 1792, όταν και παντρεύτηκε την Céleste Buisson de la Vigne. Το ίδιο έτος κατατάχθηκε στον στρατό των εξόριστων Γάλλων ευγενών (émigrés) και πολέμησε εναντίον Επανάστασης. Μετά τον τραυματισμό του στην πολιορκία της Τιονβίλ, εγκατέλειψε και πάλι τη Γαλλία και μετέβη στο Λονδίνο. Έζησε στη Βρετανία για επτά έτη σε συνθήκες οικονομικής δυσχέρειας και στερήσεων, παραδίδοντας μαθήματα γαλλικής γλώσσας και κάνοντας μεταφράσεις. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Βρετανία δημοσίευσε το πρώτο του έργο με τίτλο Δοκίμιο περί των Επαναστάσεων.

Το 1800, ύστερα από την αμνησία που παραχώρησε ο Ναπολέων και τη διαγραφή του από τον κατάλογο των εξόριστων Γάλλων ευγενών, επέστρεψε στη Γαλλία. Το 1802 δημοσιεύτηκε το εμβληματικό έργο του Το Πνεύμα του Χριστιανισμού, μια απολογία του Ρωμαιοκαθολικού δόγματος, συμβάλλοντας στην αναβίωση του Καθολικισμού στη Γαλλία. Το 1803 ο Ναπολέων, σε μία προσπάθεια επανασύνδεσης της Γαλλίας με την Καθολική Εκκλησία, διόρισε τον Chateaubriand γραμματέα της γαλλικής διπλωματικής αποστολής στην Αγία Έδρα στη Ρώμη και κατόπιν πληρεξούσιο υπουργό στην Ελβετία. Παραιτήθηκε το 1804, μετά τη δολοφονία του δούκα ντ’ Ανγκιέν, εξαδέλφου του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄.

Το 1806-1807, ο Chateaubriand πραγματοποίησε πολύμηνο ταξίδι στη Μεσόγειο, επισκεπτόμενος διαδοχικά την Πελοπόννησο, την Αθήνα, τις Κυκλάδες, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Παλαιστίνη, την Αίγυπτο, την Τύνιδα και την Ισπανία. Οι εντυπώσεις του Γάλλου συγγραφέα από το ταξίδι αυτό καταγράφηκαν στο βιβλίο του Οδοιπορικόν εκ Παρισίων εις Ιεροσόλυμα, που εκδόθηκε το 1809. Η συμπάθεια που εξέφραζε σε αυτό για τους σύγχρονους Έλληνες και η αυστηρή κριτική που ασκούσε στον αυταρχισμό της οθωμανικής διακυβέρνησης είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή Κοινή Γνώμη των Ναπολεοντείων Πολέμων, προϊδεάζοντάς την θετικά για τον αγώνα των Ελλήνων, που θα ξεκινούσε δώδεκα χρόνια αργότερα.

Η διπλωματική σταδιοδρομία του Chateaubriand ξεκίνησε μετά την ήττα του Ναπολέοντα -εναντίον του οποίου ο Γάλλος συγγραφέας είχε δημοσιεύσει το 1814 πόνημα με τίτλο Περί του Μπονουαπάρτου και των Βουρβόνων. Το 1815, μετά την παλινόρθωση των Βουρβόνων, ο Chateaubriand ονομάστηκε Ομότιμος της Γαλλίας και διορίστηκε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου. Σύντομα, όμως, υπέπεσε σε δυσμένεια λόγω της κριτικής που άσκησε στον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΗ΄, με αποτέλεσμα να προσχωρήσει στην αντιπολίτευση, γράφοντας στη συντηρητική εφημερίδα Le Conservateur. Το 1821 υπηρέτησε ως πρεσβευτής στην Πρωσία και το επόμενο έτος στη Βρετανία, ενώ από το 1822 έως το 1824 διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών. Το 1824 πέρασε και πάλι στην αντιπολίτευση, αρθρογραφώντας παράλληλα στην Journal des Débats.

Ο Chateaubriand αναδείχθηκε εξαρχής σε ένθερμο υποστηρικτή του ελληνικού αγώνα της ανεξαρτησίας. Έτσι, όταν ξέσπασε η ελληνική επανάσταση, συνδέθηκε με το φιλελληνικό κίνημα, ενώ σε νέα έκδοση του Οδοιπορικού πρόταξε το Υπόμνημα περί Ελλάδος, με το οποίο υποστήριζε τις ελληνικές θέσεις. Το 1828 τοποθετήθηκε πρεσβευτής στην Αγία Έδρα, όπου παρέμεινε για ένα περίπου χρόνο. Εγκατέλειψε την ενασχόλησή του με την πολιτική το 1830, αρνούμενος να αναγνωρίσει το γαλλικό καθεστώς που προέκυψε με την Ιουλιανή Επανάσταση. Τα επόμενα χρόνια έως τον θάνατό του αφιερώθηκε στο συγγραφικό του έργο. Πέθανε στις 4 Ιουλίου 1848 στο Παρίσι και τάφηκε κατά την επιθυμία του στο νησί Γκραν-Μπε κοντά στο Σαιν Μαλό.